Trong Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, người đã căn dặn: “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết. Nội dung giáo dục cần chú trọng hơn nữa về mặt đức dục. Dạy cho các cháu đạo đức cách mạng, biết yêu Tổ quốc, yêu chủ nghĩa xã hội, yêu khoa học, yêu lao động và người lao động, thật thà, dũng cảm, sẵn sàng tham gia lao động và bảo vệ Tổ quốc”.

Thực hiện lời dạy của Bác, trên cơ sở Kết luận số 51-KL/TW ngày 30/5/2019 của Ban Bí thư về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, kỹ năng sống cho học sinh; Chỉ thị số 31/CT-TTg ngày 04/12/2019 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh; Kế hoạch số 147/KH-UBND ngày 27/7/2022 của UBND huyện Mù Cang Chải về Triển khai thực hiện Quyết định số 1895/QĐ-TTg ngày 11/11/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chương trình “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống và khơi dậy khát vọng cống hiến cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng giai đoạn 2021-2030”. Căn cứ vào thực tê địa phương, đơn vị, chi bộ trường Phổ thông dân tộc bán trú trung học cơ sở Nậm Khắt đã lãnh, chỉ đạo nhà trường và các tổ chức đoàn thể trong nhà trường thực hiện tốt các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác, giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống, kỹ năng sống cho học sinh.

Chi bộ đã chú trọng nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên, giáo viên về tầm quan trọng trong công tác giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống, kỹ năng sống cho học sinh. Hàng năm, chi bộ, nhà trường đã thường xuyên triển khai, quán triệt tới toàn thể cán bộ, đảng viên, giáo viên tinh thần các nghị quyết của đảng các cấp, các kế hoạch, chỉ thị của UBND huyện, phòng giáo dục về nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo từng giai đoạn và từng năm học ( Nghị quyết 29-NQ/TW; Nghị quyết 22-NQ/TU; Nghị quyết đại hội đảng bộ huyện, xã nhiệm kỳ 2020-2025; Nghị quyết 06-NQ/HU; Nghị quyết 24-NQ/ĐU...) để mỗi cán bộ, giáo viên, nhân viên trong nhà trường có nhận thức đúng về định hướng, mục tiêu phát triển giáo dục và đào tạo của đất nước, của địa phương và tầm quan trọng trong công tác giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống, kỹ năng sống cho học sinh và coi đây là nhiệm vụ xuyên suốt, liên tục trong quá trình và các hoạt động giáo dục học sinh....Nhà trường đã xây dựng, ban hành bộ quy tắc ứng xử văn hóa, các quy định, nội quy quy định về các chuẩn mực trong môi trường giáo dục tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc trong các năm học. Cử cán bộ, giáo viên nghiêm túc tham gia bồi dưỡng chính trị trong dịp hè, nghiêm túc viết bài thu hoạch...Chỉ đạo, triển khai đưa chương trình giáo dục truyền thống văn hoá, lịch sử địa phương và các nội dung học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh vào kế hoạch giáo dục của nhà trường trong chương trình các môn học và các hoạt động giáo dục. Chỉ đạo tập trung bồi đắp “Đức- Trí-Thể - Mĩ” cho thế hệ trẻ gắn với giữ gìn phát huy các giá trị lịch sử, văn hóa, truyền thống, đậm đà bản sắc dân tộc theo kế hoạch của Huyện ủy, UBND huyện, Phòng giáo dục và đào tạo và của Đảng ủy xã Nậm Khắt.

Lãnh đạo chuyên môn đổi mới phương pháp, nội dung giáo dục lý tưởng sống, đạo đức, lối sống, kỹ năng sống cho học sinh. Trước hết phải đổi mới nội dung, phương pháp và hình thức giáo dục đạo đức, lối sống văn hóa, kỹ năng sống cho học sinh như: Thực hiện nội dung dạy học các môn học, trên cơ sở lựa chọn các nội dung giáo dục có giá trị phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý, tình cảm, nhận thức và sự phát triển của học sinh, của xã hội và thời đại; giáo dục hành vi và chuẩn mực đạo đức; giáo dục ý thức tuân thủ pháp luật, ý thức công dân; tăng cường giáo dục kỹ năng sống và giá trị sống đúng đắn. Đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng phát triển năng lực, phẩm chất người học, phát huy tính tích cực của học sinh; tăng cường các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong giáo dục đạo đức, lối sống văn hóa, kỹ năng sống cho học sinh. Thông qua các buổi ngoại khóa, hoạt động ngoài giờ, chương trình phát thanh măng non, các buổi sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt đội tăng cường công tác truyền thông, nâng cao nhận thức cho học sinh về các mục tiêu phát triển đất nước, địa phương theo Nghị quyết Đảng các cấp nhất là cấp Huyện, cấp Xã để các em có nhận thức đúng về thực trạng và mục tiêu phát triển của địa phương.  Mời các đại biểu là cán bộ địa phương, học sinh cũ thành đạt, chủ hợp tác xã, nông dân sản xuất giỏi, người có uy tín ở bản… đến giao lưu, nói chuyện về các chủ đề như truyền thống tốt đẹp, bản sắc văn hóa, đời sống, sinh hoạt của đồng bào dân tộc Mông, nói chuyện cung cấp kiến thức về khoa học công nghệ, chuyển đổi số...., khát vọng phát triển địa phương, đất nước, những tấm gương hiếu học, thành đạt; tinh thần trách nhiệm đối với bản thân, gia đình, cống hiến vì lợi ích cộng đồng, xã hội; ý thức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; vai trò, tác động của giáo dục, khoa học, công nghệ đến sự phát triển kinh tế - xã hội…  Qua đó, sẽ tiếp thêm “lửa”, truyền cảm hứng, góp phần làm cho học sinh có tinh thần, ý thức, động cơ học tập đúng đắn, có thêm niềm tin, khát vọng được cống hiến, khát vọng vươn lên làm chủ tri thức, khoa học, công nghệ, khát vọng xây dựng quê hương giàu, đẹp góp phần hình thành lý tưởng sống đúng đắn cho các em học sinh. Để tạo môi trường cho học sinh được bày tỏ quan điểm, nhà trường tổ chức các buổi ngoại khóa,  diễn đàn thanh thiếu niên niên, các hội thi, cuộc thi ..… vừa tạo môi trường cho học sinh được bày tỏ quan điểm của mình, giúp nhà trường nắm bắt được tình hình tư tưởng, vừa điều chỉnh nhận thức, hành vi lệch chuẩn của học sinh, vừa góp phần nuôi dưỡng khát vọng, ý thức, trách nhiệm của học sinh với sự phát triển địa phương, đất nước phồn vinh, hạnh phúc. Tổ chức cho học sinh được trải nghiệm, tham quan thực tế các hợp tác xã, các mô hình sản xuất giỏi trên địa bàn (HTX Chè, HTX trồng Hoa Hồng). Qua đó, hình thành cho học sinh một số kiến thức ban đầu về dây chuyền công nghệ, quy trình sản xuất, kinh doanh… gắn kiến thức với thực tế cuộc sống, ham mê học tập, đổi mới, sáng tạo. Tổ chức cho học sinh tham gia các đề tài, dự án nghiên cứu khoa học, kỹ thuật phù hợp với lứa tuổi THCS (các dự án thi sáng tạo KHKT dành cho học sinh THCS, lập trình robot..).Tăng cường hướng dẫn học sinh các kĩ năng học tập, làm việc như: phương pháp tự học, tự nghiên cứu; tăng cường tổ chức cho các em học tập, nghiên cứu, làm việc nhóm; khuyến khích, hướng dẫn và tạo điều kiện để học sinh nghiên cứu khoa học, vận dụng các kiến thức đã học vào thực tế. Giáo dục, hướng dẫn các kỹ năng xã hội, kỹ năng ứng xử nhằm giúp học sinh có thái độ và hành vi tích cực, có khả năng nhìn nhận vấn đề, giải quyết tình huống theo hướng tích cực, biết thích nghi với từng hoàn cảnh cụ thể, biết ứng phó, tránh xa cái xấu (ví dụ kĩ năng chăm sóc bản thân, kỹ năng làm chủ bản thân, chống lại sự cám dỗ của các tệ nạn xã hội, kĩ năng ứng phó với một tình huống bạo lực…).

Tăng cường công tác phối hợp nhà trường với gia đình và xã hội trong Giáo dục lý tưởng sống, đạo đức, lối sống, kỹ năng sống cho học sinh. Giáo dục  lý tưởng sống, đạo đức, lối sống, kỹ năng sống cho học sinh với trách nhiệm của nhà trường là chưa đủ, do thời gian học sinh sống, tiếp xúc cùng các thành viên trong gia đình, với xã hội nhiều hơn là với thầy cô giáo. Chính vì vậy, giáo viên cần phải thường xuyên liên hệ với PHHS qua các buổi họp, qua việc thực tế đến gia đình học sinh, hoặc qua điện thoại để kịp thời thông báo, trao đổi tình hình rèn luyện, học tập của học sinh. Từ đó phối kết hợp với phụ huynh để tìm ra biện pháp giáo dục tốt nhất. Bên cạnh đó nhà trường tham mưu, phối hợp với chính quyền, với các đoàn thể trong xã  trong công tác tuyên truyền về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của người dân trong việc chấp hành pháp luật, thực hiện lối sống văn hóa, kiên quyết ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật, vi phạm chuẩn mực đạo đức, bạo lực diễn ra ngoài xã hội; quản lý tốt các sản phẩm, dịch vụ văn hóa, công nghệ thông tin; xây dựng môi trường xã hội lành mạnh, an toàn tạo môi trường tốt để học sinh học tập, rèn luyện.

Hội nghị phụ huynh tuyên truyền chủ trương của Đảng các chế độ chính sách trong năm học

Thực hiện hiệu quả các hoạt động giáo dục đặc thù trường bán trú gắn với giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống, kỹ năng sống cho học sinh. Ngoài việc thực hiện đầy đủ các nội dung hướng dẫn về công tác giáo dục đặc thù của trường Bán trú, nhà trường chỉ đạo tích cực, thường xuyên tổ chức các hoạt động vui chơi lành mạnh, tuyên truyền giáo dục, rèn kỹ năng sống cho học sinh. Tổ chức thi đua giữa các phòng ở bán trú như xây dựng “phòng ở kiểu mẫu”, “phòng ở hạnh phúc” theo mô hình trường học hạnh phúc. Thành lập, xây dựng quy chế và tổ chức hoạt động các câu lạc bộ: Câu lạc bộ TDTT, câu lạc bộ văn hóa văn nghệ, câu lạc bộ Toán học, câu lạc bộ Tiếng anh, câu lạc bộ STEM, câu lạc Thêu thổ cẩm.... các câu lạc bộ thường xuyên hoạt động quy tụ các em học sinh có cùng sở thích nhằm tạo sân chơi lành mạnh và triển năng lực, phẩm chất cho học sinh. Tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp, các hoạt động ngoại khóa, các hoạt động trải nghiệm, thi đấu các môn thể thao, vẽ tranh, văn nghệ… giúp các em được giao lưu, học hỏi, phát huy khả năng sân khấu hóa, năng khiếu về nghệ thuật, thể dục thể thao. Các hoạt động này chú trọng rèn kỹ năng và bảo tồn, phát huy bản sắc dân tộc để các em thêm tự hào, trân trọng về truyền thống, bản sắc quê hương hình thành lý tưởng, khát vọng vươn lên để xây dựng quê hương ngày càng văn minh, giàu đẹp....

Đồng chí Thào Nhà Chư - Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Nậm Khắt hướng dẫn học sinh bán trú thực hành kĩ năng gấp chăn màn qua hoạt động ngoại khóa

Phát huy vai trò của Đoàn thanh niên, Đội thiếu niên trong nhà trường. Đoàn thanh niên, Đội thiếu niên là cánh tay phải đắc lực của Đảng, đối với trường PTDTBT THCS Nậm Khắt 100% học sinh là Đội viên đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh, nên vai trò của công tác Đội trong giáo dục lý tưởng sống, đạo đức, lối sống, kỹ năng sống cho học sinh là hết sức quan trọng. Ngoài việc xây dựng kế hoạch, triển khai thực hiện đầy đủ, nghiêm túc các chương trình hoạt động hàng năm theo chương trình của hội đồng đội Huyện. Chi bộ, nhà trường đã chỉ đạo Liên đội chú trọng phát huy vai trò của tổ chức, tập hợp thiếu niên; tổ chức có hiệu quả các hoạt động tuyên truyền, ngoại khóa vận động để học sinh hiểu đúng, hiểu đầy đủ đường lối của Đảng, chủ trương, chính sách của Nhà nước, các mục tiêu phát triển của địa phương, đất nước để học sinh thấy được trách nhiệm của bản thân trước tương lai. Tổ chức  các hoạt động phong phú và hữu ích giúp học sinh được trang bị các kiến thức về pháp luật, về kỹ năng sống… nhận diện được những quan điểm sai trái, xuyên tạc…để không bị dụ dỗ, lôi kéo, sa đà vào những thói hư, tật xấu, các tệ nạn xã hội nhất là có tư tưởng lệch lạc. Bên cạnh đó là đổi mới, sáng tạo trong phương thức hoạt động để thu hút và tập hợp được đông đảo thanh thiếu niên tham gia, tạo sức mạnh của tổ chức; tăng cường xây dựng và lan tỏa các hình ảnh cá nhân và tập thể điển hình tiên tiến, gương người tốt việc tốt, tham gia tích cực các hoạt động mô hình" Ngày cuối tuần cùng dân" " Ngày thứ 7 vì môi trường". 

Học sinh tham gia hoạt động ngoại khóa tuyên truyền tảo hôn, bình đẳng giới, ngoại khóa kỉ niệm ngày lễ lớn...

Các giải pháp trên, cùng với việc đẩy mạnh xây dựng mô hình "trường học hạnh phúc" nhà trường đã hình thành môi trường giáo dục an toàn, yêu thương, tôn trọng. Các em học sinh ngày thêm yêu trường mếm lớp tích cực trong học tập và rèn luyện, luôn cảm nhận được sự yêu thương, được tôn trọng, chia sẻ, giúp đỡ từ các thầy cô và bạn bè, các em luôn được tạo điều kiện để phát huy năng lực, sở trường của cá nhân giúp các em hình thành nhân cách "thân thiện, nhân ái, đoàn kết, sáng tạo, hội nhập", có hoài bão, có khát vọng  vượt khó vươn lên. Những năm qua trường PTDTBT THCS Nậm Khắt đã không ngừng phát triển về cả chất và lượng, chất lượng năm sau luôn tiến bộ hơn năm trước. Nhà trường đang giữ vững kết quả trường chuẩn quốc gia mức độ 1. Tỷ lệ phân luồng sau THCS các năm học gần đây đều đạt trên 75% (năm học 2023-2024 có 78,6% học sinh học THPT, GDTX, học nghề sau THCS, tỷ lệ học THPT đạt trên 60%) góp phần tích cực thực hiện đạt tiêu chí 5,14 trong xây dựng nông thôn mới trên địa bàn xã Nậm Khắt. Đến năm học 2023-2024, nhà trường có 12 lớp với 511 học sinh, qua đánh giá xếp loại cuối năm học 100% học sinh có đạo đức khá, tốt (trong đó đạo đức tốt trên 93%); học sinh khá, giỏi trên 34%. Trong các năm học nhà trường luôn có đội tuyển tham gia thi và đạt học sinh giỏi cấp huyện,  tham gia và đạt giải hội thi sáng tạo KHTK, Stem cấp huyện, tỉnh. Kỹ năng sống của học sinh được tăng cường phù hợp với xu thế phát triển của địa phương của đất nước… Thực hiện mục tiêu xây dựng “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”, trường PTDTBT THCS Nậm Khắt tiếp tục tăng cường chương trình giảng dạy, trau dồi lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thế hệ chủ nhân tương lai của đất nước, từ đó, giúp các em biết trân quý, phát huy truyền thống vẻ vang của dân tộc, xây dựng quê hương đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh.

Hoàng Thị Quế